Gmina Razem - Mówimy jak jest...

Strzeszynek był jednym z najczystszych jezior Wielkopolski. Jeszcze w 2005 r. przezroczystość wody sięgała nawet do 9 m, a obecnie wynosi zaledwie około 2 m. Dużą część winy za ten stan ponosi gmina Suchy Las. Na terenie gminy bowiem znajduje się Rów Złotnicki – najważniejszy dopływ Jeziora. Wraz z jego wodami docierają do Strzeszynka zanieczyszczenia (zwłaszcza fosforany i biogeny), powodujące rozwój fitoplanktonu, mętnienie wody oraz zamieranie wielu gatunków podwodnej biocenozy. Pierwsze doniesienia ekologów na ten temat były ignorowane, a temat bagatelizowano. Obecnie władze Suchego Lasu podkreślają, jak wiele robią dla ratowania Strzeszynka (1). Istnieje jednak kilka aspektów tej sprawy niezauważanych lub pomijanych przez twórców dobrego wizerunku gminy.

1. Planowanie przestrzenne a Rów Złotnicki
Dopóki teren Złotnik, Jelonka i Suchego Lasu nie był utwardzony, wody deszczowe w przeważającej ilości wsiąkały i nie spływały dalej. Intensywny rozwój zabudowy spowodował przyrost łącznej powierzchni dachów i nawierzchni, z których spływa deszczówka. W 2008 r. wydano pozwolenie wodno-prawne na odprowadzanie przez gminę Suchy Las czystych wód opadowych Rowem Złotnickim wprost do jeziora Strzeszyńskiego.

W związku z tym do Rowu podłączono kanalizację deszczową, zwiększając znacznie przepływ. Władze gminy, nie przejmując się skutkami ekologicznymi, pozwoliły na budowę Leroy Merlin i utwardzenie wokół niego ogromnego parkingu. Obecnie w pobliżu tego marketu planowane jest spore osiedle mieszkaniowe, a więc pojawią się dodatkowe tysiące metrów kwadratowych powierzchni, z których popłynie deszczówka. Zauważmy jednak, że nie jest to czysta woda – spływając z parkingów i dróg niesie ze sobą zanieczyszczenia: benzynę, oleje, smary itd.

Obszar, przez który przepływa Rów Złotnicki, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Suchy Las (2) w dużej mierze przeznaczono na działki budowlane. W związku z tym kolejne inwestycje powodowały kanalizowanie cieku. Jako przykład można wymienić działkę nowopowstającego kościoła w Złotnikach, gdzie w 2011 r. zmieniono przebieg Rowu i poprowadzono wodę rurociągiem (3).

Obecnie Rów Złotnicki na znacznych odcinkach jest przykryty i ujęty w podziemny system kanalizacyjny, a obudowy biologicznej brak. Zresztą rzut oka na rysunek do ww. Studium wystarcza, aby zobaczyć, że prawie cała powierzchnia zlewni Rowu Złotnickiego znajdująca się po wschodniej stronie torów kolejowych ma zostać zabudowana. Najwyraźniej zapomniano o konieczności zapewnienia małej retencji glebowej (4).

Orientacyjny przebieg Rowu Złotnickiego i zasięg jego zlewni na terenie gminy Suchy Las.

2. Zbiorniki retencyjne
W 2011 r. w pobliżu Osiedla Grzybowego wybudowano nowy zbiornik retencyjny. Miał on umożliwiać spowolnienie odpływu wód deszczowych Rowem Złotnickim oraz dodatkowe podczyszczanie ich. Jednak jeszcze w 2013 r. ten zbiornik nie był w pełni wykorzystywany, a woda płynęła tzw. by-pasem prosto do Rowu. Komisja Ochrony Środowiska Rady Miasta Poznania na posiedzeniu w dniu 22 maja 2013 r. zobligowała Wójta do przeprowadzenia całkowitego dopływu wód przez zbiornik na Os. Grzybowym, bez funkcjonowania by-pasu, wraz z wykorzystaniem całkowitej pojemności tego zbiornika.

Jerzy Juszczyński z Polskiego Klubu Ekologicznego przypuszcza, że zbiorniki retencyjne na Rowie Złotnickim nie były obliczone na tak dużą ilość deszczówki. Bywało bowiem, że przelewała się przez rozdzielającą tamę filtracyjną (zbiornik przy ul. Borówkowej) i przelew awaryjny – zbiornik przy Osiedlu Grzybowym (5).

3. Kolektory
Suchy Las ma ustawiczne problemy z kanalizacją, bo kolektor podolański jest przepełniony. Po deszczu woda wybija na ulicach, a stamtąd spływa wraz z deszczówką do Rowu Złotnickiego. Przypomnijmy, że Starostwo Poznańskie wydało pozwolenie dla gminy na odprowadzanie Rowem czystej deszczówki, a nie deszczówki zmieszanej ze ściekami komunalnymi! Aquanet (którego akcjonariuszem jest Gmina Suchy Las) stara się rozwiązać problem niewydolnej kanalizacji budując nowy kolektor umultowsko-sucholeski. Ma on być gotowy w 2015 r. Jednak aż do czasu przełączenia do niego części kanalizacji, ścieki komunalne po ulewnych deszczach nadal częściowo będą trafiały do Strzeszynka.

Z badań zleconych przez gminę wynika, że odpowiedzialność za obecność zanieczyszczeń w wodach Rowu ponoszą między innymi Rodzinne Ogrody Działkowe „Jelonek” i „Na Wzgórzach”. Może warto podpowiedzieć radnym, władzom gminy i Aquanetowi, aby wsparli budowę systemu kanalizacyjnego ROD i umożliwili podłączenie Ogrodów do nowego kolektora?

3. Kratki z substancją blokującą fosforany
Na przebiegu Rowu Złotnickiego (przy ul. Saneczkowej i przy torach) zamontowano plastikowe kratki z substancją blokującą fosforany. Jednak jak twierdzi Jerzy Juszczyński z PKE

„By działanie preparatu było skuteczne to musi on być rozłożony na CAŁEJ szerokości cieku i na długości kilku metrów! Kupka preparatu na środku kratki, gdy obok przepływa woda BEZ kontaktu z preparatem, świadczy o braku ELEMENTARNEJ wiedzy o reakcjach chemicznych u tych co tak to zrobili. Wyniki pokazują że redukcja obecnie jest znikoma! Spadek z 0,5 na 0,4 mg/l.”

4. Badania jakości wody
Urząd Gminy Suchy Las uczestniczył w systemie badań jakości wód jeziora Strzeszyńskiego oraz Rowu Złotnickiego. Jednak 20 czerwca 2013 r. odstąpił od współfinansowania tych badań. Poziom fosforanów i biogenów w Rowie Złotnickim zmienia się nieustannie: czasami nie przekracza dopuszczalnych norm, a czasem przewyższa je kilkukrotnie. Z przeglądu doniesień prasowych wynika, że Urząd naszej gminy podaje opinii publicznej przeważnie informacje o niskim poziomie zanieczyszczeń.

Czy gmina Suchy Las chroni Jezioro Strzeszyńskie?

Lista Publikacji Ogólnogminnych